Στην σημερινή εποχή, οι συνθήκες ζωής και δουλειάς των ανθρώπων καθορίζονται από τον καταναγκασμό την «ελεύθερης αγοράς» όπως κομψά ονομάζεται ο νεοφιλελευθερισμός. Πίσω από ρητορείες και κομψά φραστικά σχήματα, το σχέδιο του νεοφιλελευθερισμού είναι ένα: να περάσουν όλες η πλευρές της κοινωνικής ζωής κάτω από τον έλεγχο του κέρδους, δηλαδή στα χέρια μεγάλων εταιρειών. Αυτό είναι κάτι που διακρίνεται καθαρά τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι κάτι που το ζούμε στην καθημερινή μας ζωή.
Τα δύο μεγάλα κόμματα κρύβουν τον νεοφιλελευθερισμό πίσω από μια ρητορική για «αναγκαίες μεταρρυθμίσεις». Όταν μιλούν για «μεταρρυθμίσεις» εννοούν κατάργηση ακόμα και των τελευταίων κατακτήσεων και δικαιωμάτων μας στο κοινωνικό κράτος. Εννοούν μαζικές ιδιωτικοποιήσεις και εμπορευματοποίηση στην υγεία, την εκπαίδευση, το ασφαλιστικό σύστημα, την κοινή ωφέλεια, την προστασία του περιβάλλοντος κ.λπ.. Εννοούν δραστική μείωση των αμοιβών των εργαζομένων σε αυτούς τους τομείς, και δραστική περικοπή των παροχών προς τους πολίτες, προς όφελος της κερδοφορίας των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Στην 4ετία της ΝΔ είδαμε να παραχωρούνται σε ιδιωτικά συμφέροντα μεγάλα τμήματα του δημόσιου τομέα, να επιχειρείται η επίθεση στο δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης, να καταργείται το 8ωρο, να μειώνεται δραστικά η αμοιβή των υπερωριών, να απογειώνεται η ελαστική απασχόληση και να διαιωνίζεται η άγρια υπερεκμετάλλευση των συμβασιούχων.
Τώρα το σχέδιο προχωρά προς την ολοκλήρωσή του: στην επόμενη 4ετία απειλούν το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα με οριστική κατεδάφιση, ενώ ετοιμάζουν την πλήρη «απελευθέρωση» των ομαδικών απολύσεων και την αντικατάσταση των συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας με τη μετάβαση στο άθλιο καθεστώς ατομικής «συμφωνίας» μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων.
Η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΤΤ, λιμάνια κ.λπ.) ανοίγει το δρόμο για τα ξεπουλήματα στην υγεία και την παιδεία. Με μια προϋπόθεση: ότι δεν θα βρουν μπροστά τους μαζικές κοινωνικές αντιδράσεις.
Για να προχωρήσουν οι «μεταρρυθμίσεις» το κόμματα που υπηρετούν την εξουσία χρειάζονται να προωθήσουν μερικά πράγματα ακόμα: χρειάζονται μια κοινωνία απαθή, ηττημένη, χειραγωγούμενη και χωρίς προσδοκίες, ελεγχόμενη από τα ΜΜΕ. Χρειάζονται γραφειοκρατικά και αδύναμα συνδικάτα χωρίς διάθεση για αγώνες και χωρίς αίσθηση της κοινωνικής αλληλεγγύης. Χρειάζονται τέλος μηχανισμούς ελέγχου που θα αποτρέπουν κάθε κινητοποίηση εν ονόματι της «ασφάλειας». Δηλαδή κάμερες, μηχανισμούς παρακολούθησης και «πραίτορες», αφού αυτή είναι η αντίληψη της «ελεύθερης αγοράς» για τη δημοκρατία.
2. Η αριστερά, μοναδική αντιπολίτευση
Η Αριστερά έχει την πεποίθηση και την αισιοδοξία ότι η κατάσταση αυτή μπορεί να αλλάξει. Η δύναμη της κοινωνίας να υπερασπίζεται τις κατακτήσεις και την αξιοπρέπειά της και να διεκδικεί ένα καλύτερο μέλλον, φάνηκε ολοκάθαρα στις μεγάλες κινητοποιήσεις της πανεπιστημιακής κοινότητας για το άρθρο 16. Και όχι μόνο. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε συνεχώς ομάδες ανθρώπων, μικρές και μεγάλες, να κινητοποιούνται απέναντι σε σοβαρά κοινωνικά προβλήματα, όπως ο πόλεμος, η φτώχεια, η καταστροφή του περιβάλλοντος. Οι δάσκαλοι βγήκαν στους δρόμους διεκδικώντας έναν μισθό αξιοπρέπειας, οι πολίτες γκρέμισαν τους φράχτες και να ξανακάνουν τις ακτές δημόσιες, οι αγρότες απαίτησαν το δικαίωμα να ζουν από την εργασία τους, οι συμβασιούχοι διεκδίκησαν το αυτονόητο, νομιμοποιημένο μέσα στην κοινωνία, δικαίωμα τους στην μόνιμη και σταθερή εργασία, εκατοντάδες μαχητικές πρωτοβουλίες κινητοποιήθηκαν πάνω σε τοπικά θέματα. Σε όλους αυτούς τους αγώνες, η Αριστερά ήταν στην πρώτη γραμμή, στέλνοντας ένα μήνυμα αισιοδοξίας: ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός και είναι στο χέρι μας να τον κατακτήσουμε.
Όπου εκφράζεται δυναμικά και με αυτοπεποίθηση η φωνή της κοινωνίας, τα σχέδια για έναν ολοένα και χειρότερο κόσμο δυσκολεύονται εξαιρετικά. Το μήνυμα λοιπόν είναι ότι η φωνή των πολιτών πρέπει να εκφραστεί δυνατά και συλλογικά. Αυτές οι κοινωνικές αντιστάσεις, που αμφισβητούν την σημερινή κατάσταση χρειάζεται να μετατραπούν σε πολιτικό πρόγραμμα: ένα πολιτικό πρόγραμμα που θα τοποθετεί την κοινωνία, την εργασία, τους ανθρώπους και το περιβάλλον πάνω από τα (αφορολόγητα) κέρδη 50 εταιρειών.
Ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς συγκροτήθηκε από αριστερά κόμματα, οργανώσεις και ανένταχτους ανθρώπους με αυτόν ακριβώς τον σκοπό: ένα πολιτικό πρόγραμμα που θα αμφισβητεί την υποταγή της κοινωνίας στο ωμό κέρδος και την εκμετάλλευση ως μόνη «ρεαλιστική» λύση. Όλοι εμείς που τον αποτελούμε και τον υποστηρίζουμε συναντηθήκαμε στις αντιπολεμικές κινητοποιήσεις, στις φοιτητικές καταλήψεις, σε κάθε προσπάθεια διεκδίκησης των κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων, στην έμπρακτη και μαχητική υπεράσπιση της οικολογικής ισορροπίας, του περιβάλλοντος και των κοινωνικών υπηρεσιών και δικαιωμάτων στην πόλη και την ύπαιθρο, για όλους και όλες χωρίς εξαιρέσεις. Συμμετέχουμε με όλες μας τις δυνάμεις στον αγώνα κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, πολεμάμε με πάθος τον εθνικισμό και τον ρατσισμό και υπερασπιζόμαστε αποφασιστικά τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών και μεταναστριών. Επιδιώκοντας μια κοινωνία απαλλαγμένη από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, από την συντηρητική χειραγώγηση, από κάθε κοινωνική διάκριση με βάση το φύλο, την φυλή, το χρώμα ή τις προσωπικές επιλογές και ζητάμε ολοκληρωτικό χωρισμό της εκκλησίας από το κράτος.
3. Ο δικομματισμός χωρίς προσχήματα
Τα δύο κόμματα εξουσίας δεν έχουν κάποιοι σημαντικό ζήτημα να διαφωνήσουν μεταξύ τους. Γι αυτό προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή σε μια άνευ περιεχομένου ρητορική αντιπαράθεση, μιλώντας ακαθόριστα για «υπευθυνότητα», «συνέπεια» και «δέσμευση». Απέναντι σε τι ακριβώς; Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας βρήκε ένα πρόσχημα να αθετήσει τις προεκλογικές της υποσχέσεις, βάζοντας τη χώρα υπό την περιβόητη επιτήρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τώρα τις επαναφέρει υποτιμώντας την νοημοσύνη των πολιτών. Από την πλευρά του το ΠΑΣΟΚ όχι μόνο περιορίστηκε σε συναινετική προς τη ΝΔ αντιπολίτευση, όχι μόνον αποφεύγει να δεσμευτεί σε κάθε κεντρικό αίτημα των αγώνων του κόσμου, αλλά δεν διστάζει σε κρίσιμα θέματα (ασφαλιστικό, Άρθρο 16) να διατυπώνει θέσεις που οδηγούν σε άμεση σύγκρουση με τα συμφέροντα των λαϊκών μαζών και να επικαλείται τα αντιδεξιά σύνδρομα αναζητώντας άλλοθι στην αριστερά.
Ουσιαστικές διαφορές δεν υπάρχουν. Τα δύο κόμματα κρύβονται πίσω από τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατευθύνσεις που φτιάχτηκαν ακριβώς γι αυτό το λόγο: να προωθήσουν αλλαγές σε βάρος των κοινωνικών κατακτήσεων, χωρίς να αναλαμβάνουν οι κυβερνήσεις το πολιτικό κόστος. Η ρητορική είναι γνωστή: «ξεπουλάμε τον δημόσιο τομέα, γιατί το επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, αδυνατούμε να κάνουμε κοινωνική πολιτική, γιατί το απαγορεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση, κατεδαφίζουμε την κοινωνική ασφάλιση και τις εργασιακές σχέσεις γιατί μας υποχρεώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση».
Οι εργαζόμενοι και η νεολαία καταλαβαίνουν πολύ καλά αυτή την κατάσταση. Καταλαβαίνουν και πάλι τα ψέματα. Καταλαβαίνουν ότι η δέσμευση των μεγάλων κομμάτων στις επιταγές των τραπεζιτών και των βιομηχάνων κρύβει ένα σχέδιο ανατροπής στο ασφαλιστικό και τις εργασιακές σχέσεις και την πρόθεση να παραχωρηθεί κάθε δημόσιο αγαθό στις «δυνάμεις της αγοράς». Βλέπουν τους εκπροσώπους του παρασιτικού κεφαλαίου να κραυγάζουν για ελεύθερες απολύσεις, «ελαστικοποίηση» της εργασίας, κατάργηση των αποζημιώσεων – αλλά και να ζητιανεύουν κρατικές επιδοτήσεις την ώρα που ξορκίζουν τον «κρατισμό». Βλέπουν ότι δεν υπάρχει πλέον δημόσια υγεία, αφού για να επιβιώσει κανείς πρέπει να πληρώσει. Βλέπουν ότι δεν υπάρχει καμιά φροντίδα για το περιβάλλον, για τις τροφές, για την ποιότητα ζωής, αφού η φροντίδα αυτή είναι «κόστος» και όχι «κέρδος».
Αν τα δύο μεγάλα κόμματα θέλουν την εξουσία, πρέπει να αποδείξουν στις «δυνάμεις της αγοράς» ότι μπορούν να προωθήσουν το σχέδιο για έναν χειρότερο κόσμο με τις λιγότερες κοινωνικές αντιδράσεις. Γι’ αυτό βαφτίζουν την αντικοινωνική πολιτική «μεταρρυθμίσεις», την φτηνή εργασία «ανταγωνιστικότητα», την ασύστολη κερδοσκοπία «ανάπτυξη», την κοινωνική οπισθοδρόμηση «πρόοδο» και την υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας «συντήρηση» και «κατεστημένο». Ο ορίζοντάς τους φτάνει μέχρι την καλλιέργεια θετικών εντυπώσεων. Οι προσδοκίες των ανθρώπων από ένα τόσο μίζερο και ανόητο πολιτικό σκηνικό έχουν πλέον μειωθεί στο ελάχιστο. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι έχει έρθει η ώρα των μεγάλων κοινωνικών αγώνων και της ισχυρής Αριστεράς.
4. Ενωτικά και αριστερά! Για έναν άλλο, καλύτερο κόσμο!
Το δικό μας πολιτικό εργαλείο είναι η ενότητα. Χτίσαμε την ενότητα νοιώθοντας ότι η κοινωνία χρειάζεται μια ισχυρή, χρήσιμη και αποτελεσματική αριστερά, απαλλαγμένη από δογματικές περιχαρακώσεις, αλλά και απολύτως συνεπή στις αρχές και αξίες τις οποίες διακηρύσσει. Ενότητα και κοινός αγώνας για την ειρήνη, τις κοινωνικές κατακτήσεις, τις ατομικές ελευθερίες, την απελευθέρωση από τον οικονομικό καταναγκασμό. Για την υπεράσπιση του περιβάλλοντος με κάθε μέσον και για την επιλογή ενός διαφορετικού τρόπου ανάπτυξης. Για έναν κόσμο χωρίς αποκλεισμούς, μισαλλοδοξία και κοινωνικό ρατσισμό. Για μια δημοκρατική Ευρώπη που θα λογοδοτεί στις ανάγκες των εργαζομένων και της νεολαίας, απελευθερωμένη από τον νεοφιλελεύθερο καταναγκασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης .
Σε αυτή την ενότητα έχουν θέση όλοι όσοι πιστεύουν ότι μια διαφορετική κοινωνία είναι εφικτή και ότι είναι στο χέρι μας να την κερδίσουμε.
