Η Ελλάδα σήμερα είναι η πιο καθυστερημένη χώρα της Ε.Ε. στον τομέα της διαχείρισης απορριμάτων. Εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια οι πρώτες απόπειρες να δημιουργήσουμε συνθήκες, μηχανισμούς και κουλτούρα στον διαχωρισμό των απορριμάτων στην πηγή απέτυχε παταγωδώς. Και απέτυχε με ευθύνη της διοίκησης των δήμων, των νομαρχιών και των περιφερειών, που δεν κατάφεραν να πείσουν και να ασκήσουν (διδακτικό) έλεγχο στην ελληνική κοινωνία ώστε να αντιμετωπίσει αυτόν τον κοινωνικό εκσυγχρονισμό με ευθύνη και μεράκι. Χωρίς τη συμμετοχή πολιτών, νοικοκυριών, σχολείων, επιχειρήσεων, νοσοκομείων, δημοσίων υπηρεσιών, η μάχη για τον καλύτερο δυνατό διαχωρισμό των απορριμάτων στην πηγή δεν υπήρχε περίπτωση να πετύχει.
Η σημαντική προσπάθεια, που θα μπορούσε να περιορίσει θεαματικά το κόστος, οικονομικό και οικολογικό, της σωστής διαχείρισης των απορριμάτων, έπρεπε να οργανωθεί έτσι, ώστε να πειστεί η κοινωνία πως αυτές οι προσπάθειες δεν πάνε χαμένες. Και στο σημείο αυτό η δημόσια διοίκηση απέτυχε παταγωδώς, αφού ουσιαστικά με τις επιλογές της αχρήστευσε τη σημασία του διαχωρισμού στην πηγή.
Σήμερα τα απορρίμματα πηγαίνουν φύρδην μίγδην σε μηχανικό διαχωρισμό και στην εναπόθεσή τους στους ΧΥΤΑ, οι οποίοι, όσο κι αν βελτιωθούν οι τεχνικές, είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη διαδικασία, αφού η μόλυνση του περιβάλλοντος από την καύση και του υδροφόρου ορίζοντα είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για την υγεία των ανθρώπων, αλλά και την ποιότητα των τροφίμων.
Στην κατεύθυνση αυτή κινήθηκαν και κινούνται και οι Δημοτικές Αρχές της Πρέβεζας. Τοποθέτησαν τους μπλε κάδους χωρίς καμμιά μελέτη του παραγόμενου όγκου απορριμάτων κάθε συνοικίας ή τετραγώνου, μοίρασαν κι’ από μια σακούλα και χωρίς κανέναν έλεγχο, καμιά διδακτική πληροφόρηση, άφησαν τους πολίτες να ενεργούν κατά συνείδηση... Καμιά Δημοτική Αρχή δεν πήρε στα σοβαρά το μέγα αυτό θέμα, ώστε να επιτύχει τον διαχωρισμό στην πηγή. Συχνά οι κάδοι υπερχειλίζουν και φυσικά δεν πλένονται ποτέ (!) όπως οι κανονισμοί υγιεινής ορίζουν.
Σήμερα στους κάδους, εκτός από τα οικιακά απορρίμματα, πέφτουν μαγειρικά υπολείμματα από καταστήματα εστίασης, Μηχανισμοί ελέγχου τήρησης των κανόνων διαχείρισης ακόμα και των σύμμεικτων σκουπιδιών δεν υπάρχουν.
Η κατάσταση αυτή θεωρείται δεδομένη και από τον απερχόμενο Δήμαρχο, και από τον προηγούμενο, που ξαναζητά την ψήφο των Πρεβεζάνων, αλλά και τους άλλους υποψήφιους, μια και πουθενά δεν κάνουν λόγο για το πρόβλημα. Οδηγούν με αυτή την τακτική μεγάλες ποσότητες στερεών αποβλήτων σε σταθμούς μεταφόρτωσης και σε απομακρυσμένους ΧΥΤΑ στο πλαίσιο του Εθνικούσχεδίου διαχείρισης των Στερεών Αποβλήτων και του σχετικού Περιφερειακού σχεδιασμού Διαχείρισης για την Ήπειρο.
Η Δημοτική Ριζοσπαστική Συνεργασία θα επιδιώξει τον εξορθολογισμό της διαχείρισης στο επίπεδο του Δήμου, στη βάση της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης, πράγμα που μπορεί να επιτευχθεί με δράσεις που θα στοχεύουν στην αύξηση της ανακύκλωσης, της διαλογής στην πηγή και της κομποστοποίησης, αλλά και την παράλληλη μείωση των απορριμμάτων που οδηγούνται προς τελική διάθεση, με σύγχρονη προστασία της δημόσιας υγείας.
Στην κατεύθυνση της αύξησης των ποσοτήτων ανακύκλωσης το υφιστάμενο πρόγραμμα των μπλε κάδων (συνεργασία με το Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών -ΣΕΔΣ), πρέπει να επεκταθεί άμεσα στις δημοτικές ενότητες Λούρου και Ζαλόγγου με παράλληλη ενημέρωση – ευαισθητοποίηση των πολιτών,καθώς η συμμετοχή τους αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία του προγράμματος.
Στην ίδια κατεύθυνση μπορούν να δημιουργηθούν ειδικά σημεία υποδοχής για χαρτί, γυαλί, πλαστικό κ.α. Τα σημεία αυτά μπορεί να έχουν τη μορφή περιπτέρων, που θα εγκατασταθούν σε κεντρικά σημεία. Τέτοια τυποποιημένα συστήματα εγκαθίστανται σε συνεργασία με το ΣΕΔΣ, όπου με τη χρήση εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας για την ανακύκλωση των πλαστικών, μεταλλικών, γυάλινων συσκευασιών και χαρτιού-χαρτονιού, προσφέρεται ανταποδοτικό κίνητρο στους καταναλωτές. Οι καταναλωτές επιστρέφουν τις συσκευασίες προϊόντων και το ανταποδοτικό κίνητρο είναι αγορές με μειωμένη τιμή σε συμβεβλημένα καταστήματα. Εναλλακτικά, μπορούν να δωρίσουν το ποσό σε φιλανθρωπικά ιδρύματα.
Επιπλέον απαραίτητη είναι η δημιουργία ενός σημείου υποδοχής για τα μεγαλύτερου όγκου είδη αποβλήτων, όπως είναι οι ηλεκτρικές συσκευές, έπιπλα, χαρτόνια και έντυπο χαρτί, πλαστικά θερμοκηπίων, κλαδέματα κήπων και περιβολιών κ.α. Τα ανακυκλώσιμα υλικά θα προωθούνται σε αντίστοιχα εγκεκριμένα συστήματα διαχείρισης.
Στη μείωση της συνολικής ποσότητας των απορριμμάτων σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει η κομποστοποίηση σε οικιακό επίπεδο. Με την επιδότηση αγοράς οικιακών κάδων κομποστοποίησης οι δημότες θα μπορούν χρησιμοποιώντας τα οργανικά απορρίμματα της κουζίνας (φρούτα λαχανικά κα ) και του κήπου (ξερά φύλλα κλαριά), να παράγουν πλούσιο εδαφοβελτιωτικό για τον κήπο τους.
Για την επιτυχία αυτών των προγραμμάτων απαραίτητη είναι η συνεχής ενημέρωση των δημοτών από το δημοτικό ραδιόφωνο και τον τοπικό τύπο, αλλά και με την διάθεση σε αυτούς ενημερωτικών εντύπων και οδηγιών για τα προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης όσο και με την δημοσιοποίηση σε τακτική βάση των αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται. Έτσι η κοινωνία θα γίνεται συμμέτοχος στην προσπάθεια αυτή, αποκαθιστώντας τη σχέση Δήμου – Δημότη που σε μεγάλο βαθμό έχει κλονιστεί από τις πρακτικές που ακολουθήθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Στην κατεύθυνση της προστασίας της δημόσιας υγείας και της βελτίωσης των παρεχόμενων ανταποδοτικών υπηρεσιών καθαριότητας απαιτείται άμεσα ο εκσυγχρονισμός του εξοπλισμού συλλογής , καθώς σε πολλές περιπτώσεις έχει υπερβεί τα όριά του ( απορριμματοφόρα 20ετίας , κάδοι μη λειτουργικοί), με την προμήθεια νέων οχημάτων και κάδων.
Σε ορισμένα σημεία, του ιστορικού κέντρου κυρίως, θα πρέπει να αντικατασταθούν οι συμβατικοί κάδοι με υπόγειους, πολλαπλάσιας χωρητικότητας, δίνοντας λύση στο πρόβλημα της έλλειψης χώρου αλλά και της ρύπανσης που προκαλείται από αυτούς.
Επιπλέον θα πρέπει να αναβαθμιστεί η λειτουργία του αμαξοστασίου του Δήμου με την κατασκευή χώρου για το πλύσιμο των οχημάτων, χώρου για τη συντήρηση -επισκευή οχημάτων και κάδων καθώς και χώρου για την αξιοπρεπή και σύμφωνη με τους κανονισμούς υγιεινής και ασφάλειας παραμονή και εργασία του προσωπικού.
Άμεση παρέμβαση χρειάζεται και στην οργάνωση των προγραμμάτων αποκομιδής των ογκωδών , σύμφωνα με ένα τακτικό πρόγραμμα το οποίο θα είναι γνωστό στους δημότες. Έτσι θα σταματήσει επιτέλους το φαινόμενο της παραμονής κλαδιών, επίπλων κ.α. επί μέρες στους δρόμους που αποτελούν εστίες μόλυνσης και υποβαθμίζουν την αισθητική της πόλης μας.
Με τις παρεμβάσεις αυτές θα ανακοπεί η επί χρόνια συνεχιζόμενη απαξίωση της καθαριότητας στο Δήμο, που οδηγεί με βεβαιότητα στην ιδιωτικοποίηση των σχετικών υπηρεσιών. Η καθαριότητα θα πρέπει να παραμείνει στο Δήμο με αναβαθμισμένες υπηρεσίες, οι οποίες ούτως ή άλλως είναι ανταποδοτικές, όπου οι προχωρημένες δράσεις ανακύκλωσης που αναφέραμε, θα μειώσουν, αντί να αυξήσουν τα κόστη καθαριότητας, θα αναβαθμίσουν το ρόλο του εργαζόμενου προσωπικού και θα αποτρέψουν σχεδιασμούς εκποίησης
και εκφυλισμού του τομέα της καθαριότητας στο βωμό του ατομικού κέρδους, σε βάρος της ποιότητας και της αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών (ελάχιστες υπηρεσίες- μεγαλύτερο κέρδος) και της «φτηνής» αμειβόμενης εργασίας.
Οι Δημότες θα πρέπει και εδώ να συμμετέχουν ενεργά, γνωρίζοντας και εφαρμόζοντας τις υποχρεώσεις τους, όπως καταγράφονται στον κανονισμό καθαριότητας. Το κίνητρο δεν μπορεί να είναι άλλο από την εμπέδωση της αντίληψης ότι ο Δημόσιος χώρος θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν χώρος του σπιτιού μας και όχι σαν χώρος αποθήκευσης ή σκουπιδότοπος.
Τα σκουπίδια και η επεξεργασία τους είναι υπηρεσίες κοινής ωφελείας (ΥΚΩ), για τους πολίτες, τη φύση και το περιβάλλον και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν κερδοσκοπική ευκαιρία για επιτήδειους.
Δημήτρης Παπαδήμος-Συνταξιούχος Τοπογράφος Μηχανικός
MSc Ε.Α.Π. Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Έργων Υποδομής
Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος
Πηγή: Το παραπάνω κείμενο στηρίζεται στο Πρόγραμμα της "Δημοτικής Ριζοσπαστικής Συνεργασίας" που έχει αναρτηθεί στο ιστολόγιο της Παράταξης http://dhmotikirizospastikhsynergasia.wordpress.com/
