Στα πλαίσια της συζήτησης στη Βουλή για το νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, κατατέθηκε μελέτη της Ελληνική Επιτροπή της Unicef σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, μια μελέτη που είχε εκπονηθεί για το 2014.
Τα βασικά σημεία της έκθεσης που κατατέθηκε στη Βουλή στα επισυναπτόμενα πρακτικά είναι τα παρακάτω:
UNICEF - Παιδική Φτώxεια στην Ελλάδα
Αθήνα 3 Απριλίου 2014 - Η Ελληνική Εθνική Επιτροπή της UNICEF δημοσίευσε την
ετήσια Έκθεση «Η Κατάσταση των Παιδιών
στην Ελλάδα 2014 - Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στα παιδιά» που
συντάχθηκε για λογαριασμό της σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών και
σκιαγραφεί την κατάσταση των παιδιών στη χώρα μας σήμερα.
Τα βασικά σημεία της
Έκθεσης «Η κατάσταση των παιδιών στην
Ελλάδα 2014» είναι τα εξής:
Δημογραφικά χαρακτηριστικά των παιδιών στην Ελλάδα
·
Συγκριτικά προς την
απογραφή του 2001 ο πληθυσμός των παιδιών έχει μειωθεί περισσότερο (-9%) από
τον συνολικό (-1,1%). Σύμφωνα με στοιχεία της απογραφής του 2011, τα παιδιά,
ηλικίας έως 18 ετών, είναι 1.889.916. που αντιστοιχούν στο 17,5% του μόνιμου
πληθυσμού της χώρας (10.815.197),με τα αγόρια να αποτελούν το 51,2% και τα
κορίτσια το 48,8%.
·
Η πληθυσμιακή συμπίεση
των παιδιών περιορίζει την κοινωνική τους παρουσία και ουσιαστικά οδηγεί στην
αγνόησή τους σε όλες τις εκφάνσεις και διαστάσεις της κοινωνικής ζωής με άμεσο
αντίκτυπο τόσο στις αντιλήψεις για αυτά, όσο και στην αναγκαιότητα να
αντιμετωπίζονται ως κατηγορία και ζήτημα ιδιαίτερης σημασίας στο πλαίσιο των
δημόσιων πολιτικών και ειδικότερα των πολιτικών για την εξασφάλιση των
δικαιωμάτων τους.
·
Τα παιδιά ηλικίας έως 18
ετών της ομάδας των αλλοδαπών/ μεταναστών για το 2011 φθάνουν τα 181.000 άτομα,
έχουν αυξηθεί από το 2001 κατά 11,8% και αναλογούν στο 9,6% του συνόλου των
ανηλίκων της Ελλάδας (από το 7,8% το 2001). Το 52% των παιδιών αυτών είναι
αγόρια και το 48% κορίτσια.
·
Γενικότερα, στην Ελλάδα
οι ανήλικοι αλλοδαποί/μετανάστες αποτελούν μια σχεδόν συμπαγή ως προς την
υπηκοότητα ομάδα. Κατά 70,5% προέρχονται από την Αλβανία, 81,5% προέρχονται από
όμορες χώρες των Βαλκανίων και συνολικά κατά 90,3% από την Ευρώπη.
·
Συμφώνα με την απογραφή
του 2011, τα νοικοκυριά στην Ελλάδα χωρίς παιδιά κάτω των δεκαπέντε ετών
αναλογούν στο 76,5% και με παιδιά στο 23,5% του συνόλου.
Η παιδική φτώχεια
·
Ο αριθμός των παιδιών που βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας
στην Ελλάδα για το έτος 2012, ξεπέρασε το μισό εκατομμύριο, συγκεκριμένα ανήλθε
σε 521.000 και αναλογεί στο 26,9% του συνόλου των παιδιών έναντι 23,7% που ήταν
το 2011.
·
Παράλληλα μεταξύ 2011
και 2012 τα παιδιά που ζουν κάτω από το όριο της εισοδηματικής φτώχειας
αυξήθηκαν κατά 12%, έναντι 8% στο συνολικό πληθυσμό των φτωχών. Αριθμητικά, η
αύξηση αυτή αντιστοιχεί σε 56.000 παιδιά.
·
Ο φτωχός πληθυσμός
εμφανίζεται νεότερος από τον συνολικό, εφόσον τα παιδιά και οι νέοι έως 24 ετών
αποτελούν το 30,5% του συνόλου των φτωχών και τα άτομα άνω των 65 ετών το
14,5%.
·
Στα νοικοκυριά με
εξαρτώμενα παιδιά κάτω των 14 ετών ο κίνδυνος φτώχειας έφθασε το 28,1% το 2012
από 23,2% το 2011. Δύο στα τρία μονογονεϊκά νοικοκυριά (ποσοστό 66%) απειλείται
από τη φτώχεια, σημειώνοντας αύξηση κατά 22,8 μονάδες από το 2011.
·
Τα πιο φτωχά παιδιά που
ζουν σε νοικοκυριά σε κίνδυνο φτώχειας κάτω του ορίου του 40% του μέσου
ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος ανέρχονταν το 2012 σε 276.000 ή 14,2%
σημειώνοντας αύξηση 47,6% σε σχέση με το 2011, που ως ποσοστό είναι σημαντικά
υψηλότερο από το ποσοστό αύξησης του επίσημου ορίου της φτώχειας που
προσδιορίζεται με βάση το 60% του μέσου εισοδήματος. Τα παιδιά αυτά ζουν σε
νοικοκυριά που το μηνιαίο εισόδημα για μια τετραμελή οικογένεια με δυο παιδιά
κάτω των 14 ετών κυμαινόταν (για το 2012) κάτω από τα 670€.
·
Στην Ελλάδα τα παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας
ή/κοινωνικού αποκλεισμού ανέρχονταν σε 686.000 ή στο 35,4% το 2012, από 30,4%
το 2011, με πιο ευάλωτα τα μονογονεϊκά (74,7%) και τα τρίτεκνα/πολύτεκνα (43,7%) νοικοκυριά.
·
Τα παιδιά σε κίνδυνο
φτώχειας που διαβιούν σε νοικοκυριά με χαμηλή εργασίας ανέρχονταν στο 67,9% το
2012, έχοντας αυξηθεί μεταξύ 2011 και 2012 κατά 5,4 ποσοστιαίες μονάδες.
·
Τα παιδιά που ζουν σε
νοικοκυριά που κανένας ενήλικας δεν εργάζεται, ανέρχονταν σε 292.000 ή 13,2% το
2012, έχοντας αυξηθεί κατά 204.000 από το 2008.
·
Ο κίνδυνος φτώχειας
στους αλλοδαπούς φθάνει το 43,7% για το 2012, ενώ στα παιδιά αυτών
(υπολογίζεται η υπηκοότητα του γονέα) βρίσκεται σε υψηλότερα επίπεδα,
ξεπερνώντας το 53,1% από 49,6% που ήταν το 2011.
Συνθήκες διαβίωσης
·
Τα φτωχά παιδιά που ζουν
σε νοικοκυριά που επιβαρύνονται από το κόστος στέγασης, δηλαδή οι συγκεκριμένες
δαπάνες υπερβαίνουν το 40% του εισοδήματος τους, ανέρχονται στο 92,2% (2012).
·
Το 86,5% των φτωχών
νοικοκυριών με παιδιά το 2012, δήλωναν αδυναμία πληρωμής μιας εβδομάδας
διακοπών. Το 74,1% των φτωχών νοικοκυριών με παιδιά και το 29,5% των μη φτωχών
δυσκολευόταν να αντιμετωπίσει έκτακτες αλλά καθημερινές δαπάνες ύψους σχεδόν
540€. Το 39,3% των μη φτωχών δήλωναν αδυναμία πληρωμής πάγιων λογαριασμών,
δόσεων δανείων ή πιστωτικών καρτών, από 27,6% το 2011.
·
Το 45,9% των φτωχών
νοικοκυριών με παιδιά δήλωναν το 2012, πριν ακόμα εξισωθούν οι τιμές του
πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης, οικονομική αδυναμία για ικανοποιητική
θέρμανση.
·
Το 52,6% των φτωχών
νοικοκυριών με παιδιά το 2012 δήλωναν οικονομική αδυναμία για διατροφή που να
περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης
θρεπτικής αξίας από το 44,3% το 2011. Για το 2012 τα μονογονεϊκά νοικοκυριά
(67,2%) και τα τρίτεκνα-πολύτεκνα (65,8%), της αντίστοιχης ομάδας πλήττονται
περισσότερο, θέτοντας επιτακτικά το ζήτημα του κινδύνου υποσιτισμού για
ορισμένα παιδιά στην Ελλάδα.
·
To 62,3% των φτωχών
νοικοκυριών με παιδιά δήλωναν μεγάλη δυσκολία να αντιμετωπίσουν τις συνήθεις
ανάγκες του νοικοκυριού. Τα μη φτωχά νοικοκυριά που δήλωναν δυσκολία ή μεγάλη
δυσκολία το 2012 ανέρχονταν στο 69,2% από το 58,2% το 2011.
Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην κατασκευή της
παιδικής ηλικίας: Η παράταση της παιδικής ηλικίας
·
Τα υψηλά ποσοστά
φτώχειας (32,3%) και ανεργίας (58,6%) για το 2012 των ηλικιακών ομάδων 16-24
και 15-24 ετών αντίστοιχα, σε συνδυασμό με την εκτόξευση του ποσοστού των
ατόμων αντίστοιχων ηλικιακών ομάδων που δεν εργάζονται και ταυτόχρονα δεν συμμετέχουν
σε κάποιας μορφής εκπαίδευση και κατάρτιση, οδηγούν στην έντονη οικονομική
εξάρτηση από τους γονείς τους με αποτέλεσμα να παρατείνουν τη διάρκεια της
παιδικής ηλικίας.
·
Ενδεικτικό στοιχείο
αποτελεί το υψηλό ποσοστό (73,3%) των νέων ηλικίας 20 έως 29 ετών που διαμένει
με τους γονείς του και η μέση ηλικία εγκατάλειψης της γονεϊκής στέγης (29,1
έτη) (στοιχεία 2012).
