Με ανοικτό μυαλό να δούμε τι σημαίνει κόμμα της Αριστεράς του 21ου αιώνα
TOY ΡΟΥΝΤΙ ΡΙΝΑΛΝΤΙ
Τι έδειξε η συζήτηση για το καταστατικό του νέου φορέα
Δημοσιεύουμε εκτενή αποσπάσματα από τη
δευτερολογία του Συντονιστή της Επιτροπής για το Καταστατικό του νέου
φορέα, Ρούντι Ρινάλντι, κατά την τελευταία συνεδρίαση της Κ.Ε. του
ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Ολόκληρη την ομιλία θα τη βρείτε στο www.koel.gr
Του Ρούντι Ρινάλντι
Θεωρία για το κόμμα
Δεν έχουμε θεωρία για το κόμμα, σύγχρονη θεωρία. Επομένως, ο βηματισμός μας πρέπει να γίνει με ανοικτό μυαλό και δημιουργική σκέψη, να δούμε τι μπορεί να σημαίνει κόμμα σύγχρονης εποχής, κόμμα της Αριστεράς του 21ου και του σοσιαλισμού του 21ου αιώνα. Κόμμα που να ανταποκρίνεται στα καθήκοντα που η φάση ανάπτυξης ή η συγκυρία έχει θέσει στις ελλαδικές συνθήκες, στο επίπεδο ανάπτυξης της κοινωνικής συνείδησης και ιστορικής διαδρομής της ελληνικής Αριστεράς.
Δεν έχουμε θεωρία για το κόμμα, σύγχρονη θεωρία. Επομένως, ο βηματισμός μας πρέπει να γίνει με ανοικτό μυαλό και δημιουργική σκέψη, να δούμε τι μπορεί να σημαίνει κόμμα σύγχρονης εποχής, κόμμα της Αριστεράς του 21ου και του σοσιαλισμού του 21ου αιώνα. Κόμμα που να ανταποκρίνεται στα καθήκοντα που η φάση ανάπτυξης ή η συγκυρία έχει θέσει στις ελλαδικές συνθήκες, στο επίπεδο ανάπτυξης της κοινωνικής συνείδησης και ιστορικής διαδρομής της ελληνικής Αριστεράς.
Πολιτική για το κόμμα;
Δεν έχουμε λοιπόν επαρκή θεωρία, αλλά το χειρότερο είναι πως δεν έχουμε πολιτική για το κόμμα, δεν έχουμε κοινές βασικές αρχές στο πώς οικοδομείται ένα σύγχρονο κόμμα της Αριστεράς και δεν έχουμε εντοπίσει ποια είναι σήμερα τα κρίσιμα ζητήματα της πολιτικής για το κόμμα.
Για παράδειγμα, από τα παρακάτω ποια είναι τα πιο κρίσιμα ζητήματα σήμερα; Πού πρέπει να δοθεί άμεσα το κύριο βάρος;
• Στην έντονη παρουσία του προέδρου, έτσι ώστε να ρέπουμε στο προεδρικό κόμμα;
• Στη διασφάλιση της δημοκρατίας και τίνος: της δημοκρατίας ή των κανόνων διαμάχης των στελεχών ή της δημοκρατίας και της συμμετοχής των μελών;
• Στο άνοιγμα στην κοινωνία και το ρίζωμα σε χώρους;
• Στην πολυφωνία ή το συνεκτικό πολιτικό λόγο και δέσμευση προς το λαό που δοκιμάζεται σκληρά;
• Στην καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και του καριερισμού;
• Στο βάρος για τη λειτουργία και την πολιτικοποίηση των Οργανώσεων Μελών; Στο ανέβασμα του ιδεολογικού και πολιτικού επιπέδου του στελεχικού δυναμικού;
• Ποια εκτίμηση έχουμε για το υπάρχον στελεχικό δυναμικό; Είναι έτοιμο για τα καθήκοντα που μας ανατίθενται ή είναι βουτηγμένο σε συνήθειες του χτες; Κι αν είναι, πώς τροποποιείται η κατάσταση;
Η απάντηση σε αυτά ή σε παρεμφερή ερωτήματα θα προσδιόριζαν μια πολιτική για το κόμμα στις τωρινές συνθήκες. Κάτι εντελώς αναγκαίο για να πάμε μπροστά.
Ακόμα και το πώς αντιμετωπίζουμε αυτό που αποκάλεσε ο Ν. Βούτσης «Διφυές κόμμα», για να απαντηθεί απαιτεί μια πολιτική για το κόμμα, θέλει πολιτική αντιμετώπιση. Τα οργανωτικά πρέπει να υπηρετούν τη θεωρία (που λείπει) και την πολιτική για το κόμμα (που πρέπει να προσδιοριστεί).
Δεν έχουμε λοιπόν επαρκή θεωρία, αλλά το χειρότερο είναι πως δεν έχουμε πολιτική για το κόμμα, δεν έχουμε κοινές βασικές αρχές στο πώς οικοδομείται ένα σύγχρονο κόμμα της Αριστεράς και δεν έχουμε εντοπίσει ποια είναι σήμερα τα κρίσιμα ζητήματα της πολιτικής για το κόμμα.
Για παράδειγμα, από τα παρακάτω ποια είναι τα πιο κρίσιμα ζητήματα σήμερα; Πού πρέπει να δοθεί άμεσα το κύριο βάρος;
• Στην έντονη παρουσία του προέδρου, έτσι ώστε να ρέπουμε στο προεδρικό κόμμα;
• Στη διασφάλιση της δημοκρατίας και τίνος: της δημοκρατίας ή των κανόνων διαμάχης των στελεχών ή της δημοκρατίας και της συμμετοχής των μελών;
• Στο άνοιγμα στην κοινωνία και το ρίζωμα σε χώρους;
• Στην πολυφωνία ή το συνεκτικό πολιτικό λόγο και δέσμευση προς το λαό που δοκιμάζεται σκληρά;
• Στην καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και του καριερισμού;
• Στο βάρος για τη λειτουργία και την πολιτικοποίηση των Οργανώσεων Μελών; Στο ανέβασμα του ιδεολογικού και πολιτικού επιπέδου του στελεχικού δυναμικού;
• Ποια εκτίμηση έχουμε για το υπάρχον στελεχικό δυναμικό; Είναι έτοιμο για τα καθήκοντα που μας ανατίθενται ή είναι βουτηγμένο σε συνήθειες του χτες; Κι αν είναι, πώς τροποποιείται η κατάσταση;
Η απάντηση σε αυτά ή σε παρεμφερή ερωτήματα θα προσδιόριζαν μια πολιτική για το κόμμα στις τωρινές συνθήκες. Κάτι εντελώς αναγκαίο για να πάμε μπροστά.
Ακόμα και το πώς αντιμετωπίζουμε αυτό που αποκάλεσε ο Ν. Βούτσης «Διφυές κόμμα», για να απαντηθεί απαιτεί μια πολιτική για το κόμμα, θέλει πολιτική αντιμετώπιση. Τα οργανωτικά πρέπει να υπηρετούν τη θεωρία (που λείπει) και την πολιτική για το κόμμα (που πρέπει να προσδιοριστεί).
Οργανωτικός συντηρητισμός
Επομένως είναι φτωχή η συζήτηση που γίνεται μόνο για τις συνιστώσες και τις λίστες. Είναι ασφυκτικά περιορισμένο το πλαίσιό της όταν δεν συνοδεύεται από στοιχεία που προανέφερα. Υπάρχει ένας οργανωτικός συντηρητισμός που συνίσταται στο να στηριζόμαστε στην υπάρχουσα στενή εμπειρία του καθενός και σε βολικές λύσεις, ενώ δεν υπάρχει αρκετή έμπνευση για να υιοθετηθούν οργανωτικά μοντέλα -προτάσεις- πολιτικές που να απαντούν στα μεγάλα προβλήματα που έθεσε η εκθετική εκλογική μας ανάπτυξη. Αν θέλαμε να δημιουργήσουμε έναν οργανισμό ικανό να συνδυάσει την εσωτερική ανάπτυξή του με την περισσότερο οργανωμένη σχέση του με το ρεύμα ψηφοφόρων και οπαδών που δημιούργησε η αντιμνημονιακή πάλη, θα ανακαλύπταμε πολύ πρωτότυπες αλλά αναγκαίες μορφές για τη δομή και των δυο επιπέδων (κόμμα - σχέση με το ρεύμα ριζοσπαστισμού). Για παράδειγμα, πολλοί σύντροφοι και συντρόφισσες ανησυχούν μήπως και ο πρόεδρος αποκτά υπερβολικές αρμοδιότητες, δεν ενημερώνει, μήπως γινόμαστε προεδρικό κόμμα. Έτσι καταθέτουν προτάσεις για το από πού θα εκλέγεται ο πρόεδρος: από την Κ.Ε. ή από το Συνέδριο. Υπάρχει μια πτυχή που δεν θίγεται: πώς θα δημιουργήσουμε όρους πιο συλλογικής ηγεσίας. Προτάσεις για αναπληρωτές/τριες συντονιστές παντού σε όλα τα όργανα, η καθιέρωση πιθανά αντιπροέδρου ή και αντιπροέδρων και βασικά η συλλογική λειτουργία δημιουργούν άλλες προϋποθέσεις. Τέτοιες προτάσεις σε αυτό το κλίμα προσπαθήθηκε να υπάρχουν στο Καταστατικό.
Ήθελα να αναφερθώ σε ορισμένα σημεία ενός άλλου Καταστατικού. Στο Καταστατικό του PSUV (Ενοποιημένο Σοσιαλιστικό Κόμμα Βενεζουέλας). Η αναφορά αυτή έχει τη σημασία της, γιατί μας δείχνει αναφορές σε ζωντανά κινήματα και κόμματα, μιας κλίμακας άλλης από αυτά των κομμάτων διαμαρτυρίας. Έχει σημασία, γιατί η γνώση μας εγκλωβίζεται μόνο στην πείρα της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Το PSUV ορίζεται ως σοσιαλιστικό κόμμα. Δεν υπάρχει καθόλου η λέξη «Αριστερά».
Επομένως είναι φτωχή η συζήτηση που γίνεται μόνο για τις συνιστώσες και τις λίστες. Είναι ασφυκτικά περιορισμένο το πλαίσιό της όταν δεν συνοδεύεται από στοιχεία που προανέφερα. Υπάρχει ένας οργανωτικός συντηρητισμός που συνίσταται στο να στηριζόμαστε στην υπάρχουσα στενή εμπειρία του καθενός και σε βολικές λύσεις, ενώ δεν υπάρχει αρκετή έμπνευση για να υιοθετηθούν οργανωτικά μοντέλα -προτάσεις- πολιτικές που να απαντούν στα μεγάλα προβλήματα που έθεσε η εκθετική εκλογική μας ανάπτυξη. Αν θέλαμε να δημιουργήσουμε έναν οργανισμό ικανό να συνδυάσει την εσωτερική ανάπτυξή του με την περισσότερο οργανωμένη σχέση του με το ρεύμα ψηφοφόρων και οπαδών που δημιούργησε η αντιμνημονιακή πάλη, θα ανακαλύπταμε πολύ πρωτότυπες αλλά αναγκαίες μορφές για τη δομή και των δυο επιπέδων (κόμμα - σχέση με το ρεύμα ριζοσπαστισμού). Για παράδειγμα, πολλοί σύντροφοι και συντρόφισσες ανησυχούν μήπως και ο πρόεδρος αποκτά υπερβολικές αρμοδιότητες, δεν ενημερώνει, μήπως γινόμαστε προεδρικό κόμμα. Έτσι καταθέτουν προτάσεις για το από πού θα εκλέγεται ο πρόεδρος: από την Κ.Ε. ή από το Συνέδριο. Υπάρχει μια πτυχή που δεν θίγεται: πώς θα δημιουργήσουμε όρους πιο συλλογικής ηγεσίας. Προτάσεις για αναπληρωτές/τριες συντονιστές παντού σε όλα τα όργανα, η καθιέρωση πιθανά αντιπροέδρου ή και αντιπροέδρων και βασικά η συλλογική λειτουργία δημιουργούν άλλες προϋποθέσεις. Τέτοιες προτάσεις σε αυτό το κλίμα προσπαθήθηκε να υπάρχουν στο Καταστατικό.
Ήθελα να αναφερθώ σε ορισμένα σημεία ενός άλλου Καταστατικού. Στο Καταστατικό του PSUV (Ενοποιημένο Σοσιαλιστικό Κόμμα Βενεζουέλας). Η αναφορά αυτή έχει τη σημασία της, γιατί μας δείχνει αναφορές σε ζωντανά κινήματα και κόμματα, μιας κλίμακας άλλης από αυτά των κομμάτων διαμαρτυρίας. Έχει σημασία, γιατί η γνώση μας εγκλωβίζεται μόνο στην πείρα της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Το PSUV ορίζεται ως σοσιαλιστικό κόμμα. Δεν υπάρχει καθόλου η λέξη «Αριστερά».
Αποσπάσματα από το Καταστατικό του Ενοποιημένου Σοσιαλιστικού Κόμματος Βενεζουέλας (PSUV)
Άρθρο 3: Αξίες και αρχές. Το κόμμα συγκροτείται ως κόμμα σοσιαλιστικό, με την πεποίθηση ότι η σοσιαλιστική κοινωνία είναι η μοναδική εναλλακτική λύση για την υπέρβαση του καπιταλιστικού συστήματος. Υιοθετεί ως δημιουργικές πηγές τις σκέψεις και τα έργα του Σιμόν Μπολίβαρ, του Σιμόν Ροντρίγκεζ και του Εζεκίελ Ζαμόρα. Με τον ίδιο τρόπο, υιοθετεί τις αρχές του επιστημονικού σοσιαλισμού, του χριστιανισμού, της θεολογίας της απελευθέρωσης, όλη την παγκόσμια κριτική και ανθρωπιστική σκέψη, την ισοτιμία και την ισότητα των φύλων και την ηθική υποχρέωση οικοδόμησης ενός μοντέλου που θα σέβεται τη ζωή και τη μητέρα γη, προκειμένου να εγγυηθεί την επιβίωση της ανθρωπότητας.
Ως κόμμα πολυεθνικό και πολύμορφο, έλκει τις ρίζες του από την αφροϊθαγενικότητα που κληροδοτήθηκε από τον Γκουαϊκαϊπούρο και τον Χοσέ Λεονάρντο Τσιρίνο, εμπνέεται από τη θεμελιώδη ηγεσία και τις επαναστατικές ιδέες του Κομαντάντε Ούγκο Τσάβες και αποσκοπεί στη δημιουργία του νέου άντρα και της νέας γυναίκας σε ένα χωνευτήρι ελπίδων και ονείρων που κάνουν το δικό μας σοσιαλισμό ένα σοσιαλισμό μιγά, φορτωμένο με αφρικανικότητα, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ιθαγενικών λαών μας, και με ένα διεθνές όραμα του οποίου ο μεγαλύτερος εκφραστής ήταν ο Φρανσίσκο ντε Μιράντα.
Υιοθετούμε την πολιτικοστρατιωτική ενότητα ως αρχή για τη διασφάλιση της άμυνας και της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας.
Άρθρο 5: Μέθοδοι εσωκομματικής δημοκρατίας. Για τη λήψη αποφάσεων και τις εσωκομματικές εκλογές το κόμμα μπορεί να χρησιμοποιεί διάφορες μεθόδους: Άμεση καθολική και μυστική ψηφοφορία. Διορισμό. Εκλογές σε πρώτο, δεύτερο και τρίτο βαθμό. Διαβούλευση και συναίνεση. Αυτές αποφασίζονται από τα διάφορα καθοδηγητικά όργανα ανάλογα με τις πολιτικές συνθήκες.
Άρθρο 6: Χαρακτηριστικά του μέλους. Κάθε μέλος [ΣτΜ: στο ισπανικό αναφέρονται και τα δύο φύλα, «Toda y todo militante…» = «Κάθε αγωνιστής και αγωνίστρια…»] του Ενοποιημένου Σοσιαλιστικού Κόμματος Βενεζουέλας (PSUV) είναι σοσιαλιστής, μπολιβαριανός, αντιιμπεριαλιστής, αντικαπιταλιστής, διεθνιστής, ανθρωπιστής, οικολόγος και φεμινιστής. Υποχρεούται να δέχεται και να εφαρμόζει τις αρχές, το πρόγραμμα και το καταστατικό του κόμματος, ως αγωνιστής/αγωνίστρια των ονείρων και των ελπίδων της μεγάλης πλειοψηφίας. Καθοδηγεί τη συμπεριφορά του σύμφωνα με τις ακόλουθες αξίες:
α) τη σοσιαλιστική ηθική και ήθος
β) τη σοσιαλιστική μόρφωση και αυτομόρφωση
γ) τη συνειδητή πειθαρχία που βασίζεται στην κριτική και την αυτοκριτική
δ) την εφαρμογή της αλληλεγγύης και την αγάπη
ε) την επίγνωση του κοινωνικού καθήκοντος
στ) τον αγώνα ενάντια στη διαφθορά και το γραφειοκρατισμό.
Άρθρο 3: Αξίες και αρχές. Το κόμμα συγκροτείται ως κόμμα σοσιαλιστικό, με την πεποίθηση ότι η σοσιαλιστική κοινωνία είναι η μοναδική εναλλακτική λύση για την υπέρβαση του καπιταλιστικού συστήματος. Υιοθετεί ως δημιουργικές πηγές τις σκέψεις και τα έργα του Σιμόν Μπολίβαρ, του Σιμόν Ροντρίγκεζ και του Εζεκίελ Ζαμόρα. Με τον ίδιο τρόπο, υιοθετεί τις αρχές του επιστημονικού σοσιαλισμού, του χριστιανισμού, της θεολογίας της απελευθέρωσης, όλη την παγκόσμια κριτική και ανθρωπιστική σκέψη, την ισοτιμία και την ισότητα των φύλων και την ηθική υποχρέωση οικοδόμησης ενός μοντέλου που θα σέβεται τη ζωή και τη μητέρα γη, προκειμένου να εγγυηθεί την επιβίωση της ανθρωπότητας.
Ως κόμμα πολυεθνικό και πολύμορφο, έλκει τις ρίζες του από την αφροϊθαγενικότητα που κληροδοτήθηκε από τον Γκουαϊκαϊπούρο και τον Χοσέ Λεονάρντο Τσιρίνο, εμπνέεται από τη θεμελιώδη ηγεσία και τις επαναστατικές ιδέες του Κομαντάντε Ούγκο Τσάβες και αποσκοπεί στη δημιουργία του νέου άντρα και της νέας γυναίκας σε ένα χωνευτήρι ελπίδων και ονείρων που κάνουν το δικό μας σοσιαλισμό ένα σοσιαλισμό μιγά, φορτωμένο με αφρικανικότητα, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ιθαγενικών λαών μας, και με ένα διεθνές όραμα του οποίου ο μεγαλύτερος εκφραστής ήταν ο Φρανσίσκο ντε Μιράντα.
Υιοθετούμε την πολιτικοστρατιωτική ενότητα ως αρχή για τη διασφάλιση της άμυνας και της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας.
Άρθρο 5: Μέθοδοι εσωκομματικής δημοκρατίας. Για τη λήψη αποφάσεων και τις εσωκομματικές εκλογές το κόμμα μπορεί να χρησιμοποιεί διάφορες μεθόδους: Άμεση καθολική και μυστική ψηφοφορία. Διορισμό. Εκλογές σε πρώτο, δεύτερο και τρίτο βαθμό. Διαβούλευση και συναίνεση. Αυτές αποφασίζονται από τα διάφορα καθοδηγητικά όργανα ανάλογα με τις πολιτικές συνθήκες.
Άρθρο 6: Χαρακτηριστικά του μέλους. Κάθε μέλος [ΣτΜ: στο ισπανικό αναφέρονται και τα δύο φύλα, «Toda y todo militante…» = «Κάθε αγωνιστής και αγωνίστρια…»] του Ενοποιημένου Σοσιαλιστικού Κόμματος Βενεζουέλας (PSUV) είναι σοσιαλιστής, μπολιβαριανός, αντιιμπεριαλιστής, αντικαπιταλιστής, διεθνιστής, ανθρωπιστής, οικολόγος και φεμινιστής. Υποχρεούται να δέχεται και να εφαρμόζει τις αρχές, το πρόγραμμα και το καταστατικό του κόμματος, ως αγωνιστής/αγωνίστρια των ονείρων και των ελπίδων της μεγάλης πλειοψηφίας. Καθοδηγεί τη συμπεριφορά του σύμφωνα με τις ακόλουθες αξίες:
α) τη σοσιαλιστική ηθική και ήθος
β) τη σοσιαλιστική μόρφωση και αυτομόρφωση
γ) τη συνειδητή πειθαρχία που βασίζεται στην κριτική και την αυτοκριτική
δ) την εφαρμογή της αλληλεγγύης και την αγάπη
ε) την επίγνωση του κοινωνικού καθήκοντος
στ) τον αγώνα ενάντια στη διαφθορά και το γραφειοκρατισμό.
Ορισμένα σχόλια
Το ιδεολογικό φορτίο είναι πολύ πιο ανεβασμένο από αυτά που συναντάμε στα ευρωπαϊκά κόμματα. Δεν είναι αποκλειστικά μαρξιστικής αναφοράς και έχουν ιδιαίτερη αναφορά σε προσωπικότητες και διανοητές που ούτε καν γνωρίζουμε καλά-καλά, αλλά έχουν ιδιαίτερη σχέση με την ιστορία της χώρας τους και των λαών τους.
Στο ιδεολογικό τους πλαίσιο δεν αναφέρονται μόνο στον μαρξισμό. Αν και λείπει η λέξη, χρησιμοποιούν το «επιστημονικός σοσιαλισμός» και αναφέρονται και σε άλλα προοδευτικά ιδεολογικά ρεύματα σκέψης. Θα πρέπει να συνηθίσουμε πως υπάρχουν προοδευτικά ρεύματα σκέψης που μπορεί να μην έχουν αφετηριακή βάση τον μαρξισμό, αλλά κάτι άλλο. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία με ποια μυαλά πάμε να οικοδομήσουμε ένα μαζικό σύγχρονο αριστερό ριζοσπαστικό κόμμα στις νέες συνθήκες. Αυτή η καταστατική συνύπαρξη ρευμάτων σκέψης και ιδεών πρέπει να συνυπάρχει σε ένα συναγωνιστικό πλαίσιο που δημιουργείται γύρω από τους σκοπούς και στρατηγικούς στόχους του κόμματος και άρα η διαπάλη, η συζήτηση, η αναφορά κ.λπ. σε αυτά, δεν πρέπει να θίγει το σεβασμό, την προσωπικότητα, την αυτονομία κάθε ρεύματος και τα αξιακά του χαρακτηριστικά, αλλά να επικεντρώνεται γύρω από τα επίδικα πολιτικά ζητήματα.
Την ίδια στιγμή εκφράζουν σαν κόμματα ένα πολύ πιο ανεβασμένο επίπεδο συνείδησης και πειθαρχίας που αντιστοιχεί στη σημασία και κρισιμότητα των κοινωνικών αναμετρήσεων και των διαδικασιών μετάβασης στις χώρες τους.
Αν κανείς μελετήσει το Καταστατικό του PSUV και το συγκρίνει με το Καταστατικό του MAS (Movimiento al Socialismo) Βολιβίας θα δει αρκετές διαφορές, αλλά περίπου τον ίδιο τόνο. Οι διαφορές εγγράφουν τις ιδιαίτερες διαδρομές που έχει κάθε εμπειρία και εγχείρημα.
Ίσως αυτές οι σκέψεις και γνώσεις να μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε το δύσκολο-σύνθετο πολυδιάστατο κομματικό φαινόμενο, ιδιαίτερα σε ευρωπαϊκές χώρες, όπου υπάρχουν άλλες παραδόσεις και κουλτούρες.
Το σχέδιο καταστατικού του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ έχει στοιχεία της μέσης συριζικής συνείδησης, των όσων έχουν κατακτηθεί από την κοινή πάλη, έχει ριζοσπαστικά στοιχεία (οικολογία, φεμινισμός, ενάντια στο σεξισμό κ.λπ.). Περιγράφει όμως μια πολύ πιο χαλαρή μορφή «στράτευσης» απ’ ό,τι η λατινοαμερικάνικη, και είναι φυσικό.
Το ιδεολογικό φορτίο είναι πολύ πιο ανεβασμένο από αυτά που συναντάμε στα ευρωπαϊκά κόμματα. Δεν είναι αποκλειστικά μαρξιστικής αναφοράς και έχουν ιδιαίτερη αναφορά σε προσωπικότητες και διανοητές που ούτε καν γνωρίζουμε καλά-καλά, αλλά έχουν ιδιαίτερη σχέση με την ιστορία της χώρας τους και των λαών τους.
Στο ιδεολογικό τους πλαίσιο δεν αναφέρονται μόνο στον μαρξισμό. Αν και λείπει η λέξη, χρησιμοποιούν το «επιστημονικός σοσιαλισμός» και αναφέρονται και σε άλλα προοδευτικά ιδεολογικά ρεύματα σκέψης. Θα πρέπει να συνηθίσουμε πως υπάρχουν προοδευτικά ρεύματα σκέψης που μπορεί να μην έχουν αφετηριακή βάση τον μαρξισμό, αλλά κάτι άλλο. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία με ποια μυαλά πάμε να οικοδομήσουμε ένα μαζικό σύγχρονο αριστερό ριζοσπαστικό κόμμα στις νέες συνθήκες. Αυτή η καταστατική συνύπαρξη ρευμάτων σκέψης και ιδεών πρέπει να συνυπάρχει σε ένα συναγωνιστικό πλαίσιο που δημιουργείται γύρω από τους σκοπούς και στρατηγικούς στόχους του κόμματος και άρα η διαπάλη, η συζήτηση, η αναφορά κ.λπ. σε αυτά, δεν πρέπει να θίγει το σεβασμό, την προσωπικότητα, την αυτονομία κάθε ρεύματος και τα αξιακά του χαρακτηριστικά, αλλά να επικεντρώνεται γύρω από τα επίδικα πολιτικά ζητήματα.
Την ίδια στιγμή εκφράζουν σαν κόμματα ένα πολύ πιο ανεβασμένο επίπεδο συνείδησης και πειθαρχίας που αντιστοιχεί στη σημασία και κρισιμότητα των κοινωνικών αναμετρήσεων και των διαδικασιών μετάβασης στις χώρες τους.
Αν κανείς μελετήσει το Καταστατικό του PSUV και το συγκρίνει με το Καταστατικό του MAS (Movimiento al Socialismo) Βολιβίας θα δει αρκετές διαφορές, αλλά περίπου τον ίδιο τόνο. Οι διαφορές εγγράφουν τις ιδιαίτερες διαδρομές που έχει κάθε εμπειρία και εγχείρημα.
Ίσως αυτές οι σκέψεις και γνώσεις να μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε το δύσκολο-σύνθετο πολυδιάστατο κομματικό φαινόμενο, ιδιαίτερα σε ευρωπαϊκές χώρες, όπου υπάρχουν άλλες παραδόσεις και κουλτούρες.
Το σχέδιο καταστατικού του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ έχει στοιχεία της μέσης συριζικής συνείδησης, των όσων έχουν κατακτηθεί από την κοινή πάλη, έχει ριζοσπαστικά στοιχεία (οικολογία, φεμινισμός, ενάντια στο σεξισμό κ.λπ.). Περιγράφει όμως μια πολύ πιο χαλαρή μορφή «στράτευσης» απ’ ό,τι η λατινοαμερικάνικη, και είναι φυσικό.
