Ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορήθηκε για ένα πρόγραμμα παροχών χωρίς καμία μεταρρύθμιση. Από πού θα καλυφθεί το κόστος για την υλοποίηση όσων υπόσχεται;
Ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορείται για πολλά από τους υπεύθυνους της οικονομικής καταστροφής.
Η αλήθεια όμως είναι ότι στην καρδιά του πολιτικού μας σχεδίου είναι ένα τολμηρό πρόγραμμα ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων και μετασχηματισμών στο κράτος, το πολιτικό σύστημα, στην οικονομία, παντού.
Δεν πάει άλλο με αυτό το κράτος, με αυτό το φορολογικό σύστημα, με αυτό το πολιτικό σύστημα. Πρέπει να αλλάξουν όλα, με σχέδιο, αποφασιστικότητα και επιμονή, διαφορετικά η καταστροφή θα γίνει ολοκληρωτική.
Στο πρόγραμμα του ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται την ολική ή μερική διαγραφή τραπεζικών οφειλών για υπερχρεωμένα νοικοκυριά, αγρότες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πώς θα γίνει αυτό και με ποιον τρόπο θα καλυφθεί το κόστος;
Αυτό δεν προτείνεται μόνο για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης. Είναι ταυτόχρονα προϋπόθεση για την εξυγίανση των τραπεζών και την ανάκαμψη της οικονομίας. Αν οι τράπεζες μείνουν φορτωμένες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τότε για χρόνια πολλά ίσως και δεκαετίες θα είναι παγιδευμένες στην ανακύκλωση των παλιών δανείων, και όχι στη χορήγηση νέων. Γι’ αυτό η ρύθμιση και η μερική διαγραφή χρεών, ιδίως των φτωχών νοικοκυριών, υπό όρους και προϋποθέσεις βεβαίως, θα είναι μέρος της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.
Ποια είναι τα πρώτα μέτρα άμεσης ανακούφισης των πλέον ευάλωτων κοινωνικών στρωμάτων που μπορεί να λάβει μία κυβέρνηση της Αριστεράς, ανεξαρτήτως της όποιας πορείας των διαπραγματεύσεων με την τρόικα για το Μνημόνιο;
Προτείνουμε στο πρόγραμμά μας εξειδικευμένα μέτρα εισοδηματικής και φορολογικής πολιτικής. Θα ήθελα όμως να τονίσω τη συνολικότερη προσέγγισή μας στο θέμα αυτό.
Ο ΣΥΡΙΖΑ προσβλέπει σε μια κοινωνία αλληλεγγύης, πραγματικής Δημοκρατίας, δικαιοσύνης, ισότητας. Η στρατηγική μας πάει πέρα από τον νεοφιλελεύθερο, καταστροφικό καπιταλισμό.
Οι άμεσοι στόχοι μας όμως είναι κατ’ αρχήν αμυντικοί. Άμεσος στόχος μας είναι να ανακόψουμε την ύφεση, να βάλουμε τέλος στην πτώση. Να σταματήσει η μείωση των μισθών και των συντάξεων. Να μην υπάρξει κανένα άλλο βάρος, φορολογικό ή εισοδηματικό, στα κάτω τμήματα της κοινωνίας που έχoυν οικονομικά γονατίσει, αντίθετα να υπάρξουν μέτρα ανακούφισης. Να περιορίσουμε την ανασφάλεια και να δώσουμε ξανά ελπίδα και ρεαλιστική προοπτική στην κοινωνία.
Αν μπορέσουμε να σταθεροποιήσουμε την κατάσταση, τότε πολλά θα μπορέσουν να γίνουν στη συνέχεια. Χωρίς αυτό, αν η πτώση συνεχίζεται, ό,τι και αν «δώσουμε» θα χαθεί και πάλι. Σε κάθε περίπτωση, οι όποιες δυνατότητες υπάρξουν θα αξιοποιηθούν υπέρ αυτών που αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη ανάγκη.
Τι προτείνετε για τη διαχείριση του χρέους;
Η θέση που διατυπώσαμε από την αρχή είναι ότι η κρίση που ζούμε έχει ενδογενείς αιτίες, ταυτόχρονα όμως είναι μέρος μιας ευρύτερης, διεθνούς και ευρωπαϊκής, κρίσης του χρηματιστικού καπιταλισμού και του τρόπου που οικοδομήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Γι' αυτό και η βασική μας θέση, η πρώτη μας επιλογή, είναι να υπάρξει μια κοινή ευρωπαϊκή λύση για το ζήτημα του συσσωρευμένου χρέους, όχι μόνο της Ελλάδας αλλά όλων των χωρών. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει πολλά μέτρα και «εργαλεία», όπως η απορρόφηση ενός μέρους των εθνικών χρεών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή κάποιον συναφή οργανισμό, το χαμηλότοκο δανεισμό των κρατών από την ΕΚΤ, όπως γίνεται με τις τράπεζες, την έκδοση κοινών ευρωομολόγων κ.λπ.
Αυτές οι απόψεις μας, που όταν τις πρωτοδιατυπώσαμε αντιμετωπίζονταν ως αιρετικές, σήμερα αποτελούν κοινό τόπο στη συζήτηση που διεξάγεται στην Ευρώπη και διεθνώς.
Σε τι θα εξυπηρετήσει το μορατόριουμ στην αποπληρωμή του χρέους;
Αν αυτή η κοινή ευρωπαϊκή λύση που ανέφερα δεν υπάρξει άμεσα, τότε μια μεταβατική λύση θα μπορούσε να είναι η συμφωνημένη αναστολή πληρωμών των τόκων μέχρι να ορθοποδήσει η οικονομία. Διαφορετικά είμαστε σε πλήρες αδιέξοδο. Διότι δεν μπορούμε ταυτόχρονα να πετύχουμε και μηδενισμό του ελλείμματος, και χρηματοδότηση της ανάκαμψης, και πληρωμή τόκων, οι οποίοι μάλιστα ανέρχονται στα 110 δισ. ευρώ ως το 2020. Πώς να τους πληρώσουμε χωρίς ανάπτυξη; Και πώς να έχουμε ανάπτυξη αν κάθε ευρώ που βγάζουμε πρέπει να το δίνουμε για τόκους;
Με το να κρύβουμε τα προβλήματα, όπως κάνουν τα άλλα κόμματα, δεν κερδίζουμε τίποτε. Μόνο αν δούμε κατάματα την πραγματικότητα θα μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε.
Η συμφωνημένη αναστολή πληρωμών επομένως που προτείνουμε θα επιτρέψει να συγκεντρώσουμε όλες τις δυνάμεις μας για να υπάρξει ανάκαμψη, και στη συνέχεια να διευθετήσουμε το ζήτημα του χρέους και άλλες εκκρεμότητες.
Τι θα γίνει σε περίπτωση που η τρόικα απορρίπτοντας την πρόταση αποφασίσει να κλείσει τη στρόφιγγα της χρηματοδότησης;
Οι εκβιασμοί, οι απειλές και οι ανεξέλεγκτες ρήξεις, δεν ωφελούν κανέναν. Σε ό,τι μας αφορά δεν είναι στις προθέσεις μας να προβούμε σε μονομερείς ενέργειες, εκτός και αν προκληθούμε γι’ αυτό. Επομένως ούτε η Ε.Ε. έχει λόγους να προχωρήσει σε μονομερή διακοπή της χρηματοδότησης. Εκτός της μεγάλης αναταραχής που θα προκαλούσε στην Ευρώπη κάτι τέτοιο, θα μας έδινε το δικαίωμα να αμφισβητήσουμε το χρέος συνολικά.
Γενικότερα, στην κατεύθυνση αυτή, θα μεγιστοποιηθούν οι ζημιές και οι κίνδυνοι και για εμάς και για τους Ευρωπαίους. Το θέμα είναι στη θέση του Μνημονίου να μπει ένα πρόγραμμα ανόρθωσης της κοινωνίας και ανασυγκρότησης της οικονομίας, και, στη βάση αυτή να ανακτήσουμε τη θέση μας στις ευρωπαϊκές εξελίξεις, με όρους ισοτιμίας και αξιοπρέπειας.
Πέρα απ’ αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ σκοπεύει να προχωρήσει σε λογιστικό έλεγχο και μη εξυπηρέτηση του λεγόμενου επαχθούς χρέους;
Ο έλεγχος των όρων και των συνθηκών που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία είναι αναγκαίος. Όμως δεν συνδέεται άμεσα με την ανάγκη διαγραφής ενός σημαντικού μέρους του χρέους. Αυτή η διαγραφή είναι αναγκαία επειδή το χρέος δεν μπορεί να πληρωθεί. Αυτό ισχύει ακόμη και αν το χρέος κριθεί τυπικά νόμιμο.
Πέραν της διαγραφής πρέπει να υπάρξει και ρήτρα εξυπηρέτησης του υπόλοιπου, ανάλογα με τους ρυθμούς ανάπτυξης και την αναπτυξιακή βοήθεια που θα δεχθούμε. Όπως αναγνώρισε πρόσφατα και ο πρώην υπουργός εξωτερικών της Γερμανίας Γιόσκαρ Φίσερ, η Ελλάδα είναι σαν να έχει βγει ηττημένη από έναν πόλεμο. Η ρύθμιση λοιπόν που πέτυχε η Γερμανία για τα δικά της χρέη μετά τον πόλεμο, το 1953, συνιστά ένα παράδειγμα που πρέπει να το μελετήσουμε και για τη δική μας περίπτωση.
Με δεδομένο ότι ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ αρνούνται να προχωρήσουν σε καταγγελία του Μνημονίου, ενώ το ΚΚΕ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα στηρίξει μία κυβέρνηση συνεργασίας, θα μπορούσε να στραφεί ο ΣΥΡΙΖΑ στους Ανεξ. Έλληνες για τον σχηματισμό κυβέρνησης;
Ανεξάρτητα από το ποσοστό ψήφων που θα έχουμε, μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα επιδιώξει την ευρύτερη δυνατή κοινωνική και πολιτική στήριξη με βάση του πρόγραμμά της. Πιστεύουμε ότι οι βουλευτές τόσο του ΚΚΕ όσο και της ΔΗΜΑΡ δεν θα έχουν λόγους να μην δώσουν στήριξη σε ένα πρόγραμμα σωτηρίας του λαού και ανόρθωσης της κοινωνίας. Και βεβαίως το πρόγραμμα είναι ανοικτό σε αλλαγές, εφόσον αυτές δεν αλλοιώνουν τη βασική κατεύθυνσή για την οποία και θα μας ψηφίσουν οι πολίτες.
Αν υποθέσουμε ότι οι πιθανοί κυβερνητικοί εταίροι διαφωνούν με την καταγγελία του Μνημονίου, ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να κάνει ένα βήμα πίσω προκειμένου να σχηματισθεί κυβέρνηση;
Το μνημόνιο, ως οικονομικό πρόγραμμα, δεν είναι μόνο κοινωνικά άδικο, είναι καταστροφικό. Παράγει φτώχεια, ανεργία και οδηγεί στη χρεοκοπία, ακόμη και υγιείς επιχειρήσεις. Δεν υπάρχει διέξοδος στη βάση του μνημονίου. Ως προς τη μεθόδευση της διαδικασίας μέσα από την οποία στη θέση του μνημονίου θα μπει ένα ανορθωτικό πρόγραμμα, όπως ήδη είπα, αυτή, ούτως ή άλλως, απαιτεί ένα σχεδιασμό. Άρα εδώ υπάρχει όχι μόνο περιθώριο αλλά και ανάγκη συζήτησης.
Στην Ευρώπη και όχι μόνο, κυβερνήσεις, τράπεζες και επιχειρήσεις υποστηρίζουν ότι έχουν επεξεργασθεί σχέδια Β για την πιθανότητα ελληνικής εξόδου από το ευρώ. Η ελληνική κυβέρνηση δεν πρέπει να έχει έτοιμο ανάλογο σχέδιο για παν ενδεχόμενο;
Δεν είναι επιλογή μας η έξοδος από το ευρώ. Όμως ένα σύγχρονο και κοινωνικά υπεύθυνο κράτος, πρέπει να έχει εναλλακτικά σχέδια, ακόμη και για τα λιγότερο πιθανά ενδεχόμενα, είτε αυτά φορούν σε φυσικές καταστροφές είτε σε απρόκλητες επιβουλές, είτε σε ανεύθυνους και ωμούς εκβιασμούς.
Γιώργος Κωστούλας in.gr
